Türkiyede Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları
Aşağıda, Türkiye’de sürdürülebilirlik raporlamasında kullanılan standartlar ve uygulamalara ilişkin bilgiler sunulmuştur:
1. Global Reporting Initiative (GRI)
GRI Standartları, sürdürülebilirlik raporlaması konusunda dünya genelinde en yaygın kullanılan çerçevelerden biridir. Türkiye’de birçok şirket, bu standartlara uygun raporlar hazırlamaktadır.
Temel Özellikleri:
- Ekonomik, çevresel ve sosyal performans göstergelerini kapsar.
- Şeffaflık ve hesap verebilirliği artırmayı hedefler.
- Her sektör için özelleştirilebilir raporlama kriterleri sunar.
GRI Standartları, Türk şirketleri için özellikle çevresel etkiler ve sosyal sorumluluk projelerini ölçümlemede rehberlik eder.
2. Karbon Saydamlık Projesi (CDP)
CDP, şirketlerin iklim değişikliği ile mücadele kapsamında karbon ayak izi, enerji yönetimi ve su kaynakları yönetimi gibi konulardaki performanslarını ölçmelerine ve raporlamalarına olanak tanır.
Türkiye’de CDP Kullanımı:
- Büyük enerji şirketleri ve sanayi kuruluşları CDP raporlamasına dâhil olmaktadır.
- CDP, iklim stratejilerinin şeffaf bir şekilde paylaşılmasını sağlayarak yatırımcı ilişkilerini güçlendirir.
3. Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi
Borsa İstanbul (BIST), şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını değerlendirmek ve yatırımcılara bu konuda bilgi sunmak amacıyla BIST Sürdürülebilirlik Endeksini oluşturmuştur.
Kriterler:
- Şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetim (ESG) performanslarına göre değerlendirme yapılır.
- Endeks, Türkiye’de halka açık şirketler için sürdürülebilirlik raporlamasını teşvik eden önemli bir araçtır.
4. Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı ve Türkiye’ye Etkileri
Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat politikası, Türkiye’deki ihracat yapan şirketler üzerinde sürdürülebilirlik raporlama baskısını artırmıştır. AB’nin 2024 itibarıyla uygulamaya koyacağı Sürdürülebilir Finans Bildirimi Yönetmeliği (SFDR) ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD), Türkiye’deki şirketlerin de bu standartlara uyumlu raporlamalar yapmasını gerektirebilir.
5. Türkiye’nin Yasal Düzenlemeleri
Türkiye’de sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin doğrudan bir yasal düzenleme bulunmamakla birlikte, bazı mevzuatlar dolaylı olarak sürdürülebilirlik raporlamasını teşvik eder:
- Enerji Verimliliği Kanunu: Enerji yoğun sektörlerin enerji tüketimlerini raporlaması zorunludur.
- Çevre Kanunu: Atık yönetimi ve çevresel etkilerin değerlendirilmesi.
- Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporları: Türk Ticaret Kanunu uyarınca halka açık şirketler, sürdürülebilirlik ile ilgili bilgileri yıllık faaliyet raporlarında sunabilir.
6. Entegre Raporlama (IR)
Integrated Reporting (IR), finansal performans ile sürdürülebilirlik performansını birleştirerek bütünsel bir yaklaşım sunar. Türkiye’de entegre raporlama, özellikle büyük holdingler ve enerji sektöründeki şirketler arasında yaygınlaşmaktadır.
IR’ın Türkiye’de Kullanımı:
- Tüm paydaşlara uzun vadeli değer yaratmayı hedefler.
- Stratejik hedefler ve sürdürülebilirlik performansını birleştirir.
7. UN Global Compact (Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi)
Türkiye’de birçok şirket, UN Global Compact’a üye olarak, çevre, insan hakları ve iş etiği gibi konularda taahhütte bulunmuştur. Sürdürülebilirlik raporları bu sözleşmenin ilkelerine göre hazırlanabilmektedir.
Önemli İlkeler:
- Çevresel sorumluluğun artırılması.
- Çalışma standartlarına uyum.
- Yolsuzlukla mücadele.
Türkiye’de Sürdürülebilirlik Raporlama Uygulamaları
- Sektörel Dağılım: Enerji, inşaat, gıda ve finans sektörleri öncüdür.
- Dijitalleşme: Şirketler sürdürülebilirlik raporlamasını dijital platformlarda yayınlamaktadır.
- Paydaş İletişimi: Çalışanlar, müşteriler ve tedarikçilerle sürdürülebilirlik hedeflerini paylaşmak için önemli bir araçtır.
Sürdürülebilirlik Raporu Hazırlama Aşamaları
- Veri Toplama: Çevresel, sosyal ve ekonomik göstergelerle ilgili veri toplanır.
- Paydaş Katılımı: Raporun hazırlanmasında çalışanlar, müşteriler ve diğer paydaşların beklentileri dikkate alınır.
- Standartların Seçilmesi: GRI, CDP veya entegre raporlama standartlarından biri tercih edilir.
- Hedeflerin Belirlenmesi: Kısa, orta ve uzun vadeli sürdürülebilirlik hedefleri açıklanır.
- Raporun Yayınlanması: Basılı veya dijital platformlarda yayınlanır.
Sonuç
Türkiye’de sürdürülebilirlik raporlaması, uluslararası standartlara uyum sağlama ve şirketlerin rekabet gücünü artırma açısından kritik öneme sahiptir. GRI, CDP ve entegre raporlama gibi yaklaşımlar, Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler tarafından benimsenmekte ve uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Sürdürülebilirlik raporlamasının standartlaştırılması, hem şirketlerin küresel piyasalarda yer edinmesine hem de çevresel ve sosyal sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirmesine olanak tanır.