Verimlilik Artırıcı Proje Süreci (VAP), enerji tüketiminde optimizasyon sağlayarak çevresel etkileri azaltmak, işletmelerin maliyetlerini düşürmek ve sürdürülebilir enerji kullanımını teşvik etmek amacıyla uygulanan projelerdir. Türkiye’de, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) firmaları tarafından belirli denetim ve izleme süreçlerine tabi tutularak uygulamaya alınan bu projeler, belirli adımlar ve aşamalardan geçer. Bu yazıda, Verimlilik Artırıcı Proje Süreci, başvuru, uygulama ve sonrası aşamaları ile ilgili detaylı bilgiyi Bakanlık ve EVD’lerin izlediği prosedürler çerçevesinde ele alacağız.
Verimlilik Artırıcı Proje Süreci (VAP): Aşamalar, Başvuru, Uygulama ve Sonrasındaki İzleme
1. Başvuru Süreci
VAP başvurusu, işletmelerin enerji verimliliğini artırmak amacıyla başvurduğu bir süreçtir ve belirli prosedürlere göre gerçekleştirilir.

Verimlilik Artırıcı Proje Süreci
a. Başvuru İçin Gerekli Belgeler ve Önkoşullar
VAP başvurusu yapabilmek için işletmelerin yerine getirmeleri gereken temel koşullar ve hazırlamaları gereken belgeler şunlardır:
- Enerji Etüdü Raporu: İşletmenin mevcut enerji kullanımını, verimlilik potansiyelini ve iyileştirme alanlarını içeren rapor, başvuru için zorunludur.
- Enerji Yöneticisi Sertifikası: VAP başvurusu yapacak işletmelerin, enerji yöneticisi bulundurması gerekmektedir. Bu kişi, enerji yönetim süreçlerinin takibini sağlar.
- ISO 50001 Sertifikası: İşletmelerin enerji yönetimini standardize etmesi için ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Sertifikasına sahip olmaları, başvurularının kabul edilmesinde önemli bir rol oynar.
- Proje Tasarımı ve Bütçesi: Başvuru yapılacak projeye ait teknik rapor, proje bütçesi ve geri dönüş hesaplamaları gibi finansal belgeler sunulmalıdır.
b. Başvuru Değerlendirilmesi
Başvuru, işletme tarafından hazırlanıp Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na teslim edildikten sonra, Bakanlık tarafından incelenir. Bakanlık, projelerin teknik yeterliliğini ve verimlilik artış potansiyelini değerlendirir. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci Planetus tarafından sorunsuz ve garantili şekilde yürütülür.
- Başvurunun uygunluğuna göre teşvik oranı belirlenir ve proje kabul edilir.
- Başvuru süreçlerinde, Bakanlık, başvurulan projelerin sadece verimlilik sağlamakla kalmayıp aynı zamanda çevresel etkiyi azaltma gibi stratejik hedeflerle uyumlu olup olmadığını denetler.
2. Proje Uygulama Süreci
VAP projelerinin başvurusu kabul edildikten sonra, proje uygulama süreci başlar. Bu aşama, enerji verimliliği sağlamak için belirlenen çözümlerin işletme tarafından uygulanmasını kapsar. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci Planetus tarafından gerçekleştirildiğinde projenin onay alamaması durumunda ücret iadesi yapılmaktadır.
a. Proje İyileştirmelerinin Hayata Geçirilmesi
- Teknolojik Yatırımlar: Başvurulan projelerde, enerji verimliliği teknolojileri (yeni aydınlatma sistemleri, ısı geri kazanım sistemleri, enerji verimli motorlar vb.) uygulanır.
- Yenilikçi Sistemlerin Kurulumu: Enerji verimliliği artırıcı sistemlerin kurulumu, motor sistemleri, kompresörler, ısıtma-soğutma sistemleri, HVAC sistemleri gibi alanlarda gerçekleştirilebilir.
- İzleme ve Denetleme: Projelerin hayata geçirilmesi aşamasında, her aşamanın uygunluk ve verimlilik açısından izlenmesi gerekmektedir. Bu süreçte, proje yöneticileri ve enerji yöneticisi, sürekli izleme yaparak iyileştirme yapılması gereken alanları tespit ederler.
b. Proje İyileştirme Aşamaları
Proje uygulama sürecinde, işletme enerji tüketimi azaltma hedeflerine ulaşmak için gerekli düzenlemeleri yapar. Örneğin:
- Motorlar ve Kompresörler: Enerji verimli motorlar ve kompresörler kullanarak, elektrik enerjisi tüketimini azaltmak.
- Isı Geri Kazanım Sistemleri: Üretim süreçlerinden elde edilen atık ısıyı geri kazanarak, ısıtma sistemlerinde verimlilik sağlamak.
- Yenilenebilir Enerji Sistemleri: Güneş enerjisi veya diğer yenilenebilir kaynaklar kullanarak işletmenin enerji ihtiyacının bir kısmını karşılamak.
3. Proje Uygulama Sonrası Süreç
Proje tamamlandığında, uygulama sürecinin başarılı olup olmadığını değerlendirmek ve sürdürülebilirliği sağlamak için belirli izleme ve denetleme süreçleri vardır.
a. Performans Değerlendirmesi ve İzleme
Projenin hayata geçirilmesinin ardından, Bakanlık ve EVD firmaları, projelerin verimliliğini izlemek için performans değerlendirmeleri yapar. Bu süreçte şu unsurlar dikkate alınır:
- Enerji Tasarrufu: Proje sonunda sağlanan enerji tasarrufu ölçülür. Proje, başlangıçta belirtilen hedeflere ne kadar ulaştığına göre değerlendirilir. Bakanlık, enerji verimliliği sağladığına dair kanıtlar talep eder.
- Isı ve Elektrik Tüketimi Azalması: Başvurulan projelerin ısı veya elektrik tüketimini azaltmaya yönelik sağlanan verimlilik, enerji izleme sistemleri tarafından takip edilir.
- Proje Uygunluğu: Bakanlık, projenin yasal düzenlemelere uygunluğunu denetler. Bu denetim sırasında, projeye dair tüm belgeler ve raporlar kontrol edilir.
b. Geri Dönüş Süresi Hesaplaması
Projenin başarıyla tamamlanmasının ardından, yatırımın geri dönüş süresi hesaplanır. Enerji verimliliği projelerinin geri dönüş süresi genellikle 3 ila 5 yıl arasında değişmektedir. Bakanlık, bu süreyi değerlendiren raporları talep eder ve projenin gerçekten kârlı olup olmadığına karar verir. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci bakanlığın kontrol süresine göre uzayıp kısalabilir.
c. Bakanlık Kontrolü ve Onayı
Bakanlık, uygulama süreci sonrasında yapılan denetlemeleri gerçekleştirir. Bu aşamada:
- Projenin sonuçları ve sağlanan enerji tasarrufu raporlanır.
- Teşviklerin doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.
- Başvuru belgeleri ve diğer gerekli evrakların tamamlanıp tamamlanmadığı gözden geçirilir.
4. Sürekli İzleme ve İzleme Sonrası Destek
Projenin tamamlanmasının ardından, işletmelerin enerji verimliliği süreçlerinin sürekli olarak izlenmesi gerekir. Bu izleme sürecinde:
- Enerji İzleme Sistemleri: Projenin devamında, enerji tüketim verilerini toplayan izleme sistemleri kullanılır. Bu sistemler, enerji tasarrufu sağlamak ve devamlı iyileştirmeler yapmak için işletmeye yardımcı olur.
- EVD Firmalarının Rolü: Enerji verimliliği danışmanlık firmaları, işletmelere sürekli destek sağlar. Bu firmalar, projenin sürdürülebilirliğini artıracak öneriler sunar ve gerektiğinde yeni projeler önerir. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci hakkında detaylı bilgi ve fiyat alabilirsiniz.
5. Teşviklerin Kontrolü ve Geri Ödemeler
Başarıyla uygulanan projelerde sağlanan enerji tasarrufu ve verimlilik artışı sonrasında, işletmeler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından sağlanan teşvikleri alırlar. Bakanlık, teşviklerin ne kadarının hak edildiğini ve bu teşviklerin proje yatırım tutarının %30’una kadar olabileceğini belirler. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci boyunca Planetus işletmenin tüm taleplerini dikkate alarak sorunsuz bir yönetim izler.
a. Teşvik Dağıtımı
Teşvikler, uygulama sürecinde sağlanan gerçek tasarruflara dayalı olarak belirlenir. Bakanlık, enerji verimliliği projelerinin başarılı olduğunu onayladığında, belirli bir finansal desteği işletmelere sunar.
Sonuç
Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) süreci, başvuru, uygulama ve sonrasındaki izleme aşamalarını içerir. Her aşama, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından denetlenir ve enerji verimliliği hedeflerinin sağlanması için belirli kanunlar ve standartlar doğrultusunda yönetilir. İşletmelerin, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla başvurdukları projeler, bakan
lık tarafından titizlikle değerlendirilip denetlenerek teşvikler ile desteklenir. VAP projeleri, sadece işletmelerin enerji verimliliğini artırmakla kalmaz, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sağlar. Verimlilik Artırıcı Proje Süreci işletmeniz açısından kayıpsız ve sorunsuz tamamlamak istiyorsanız bir telefon kadar yakınız.