Finansal Fizibilite Örneği.Yatırım Değerlendirme Yöntemleri; ROI, NPV, IRR ve Fayda-Maliyet Oranı nasıl hesaplanır gelin birlikte görelim.
Yatırım değerlendirmesi, finansal kararların alınmasında kritik bir rol oynar. Yatırımın karlılığını ve gelecekteki potansiyel getirilerini ölçmek için çeşitli metrikler kullanılmaktadır. Bu metrikler arasında en yaygın olarak kullanılanlar, Yatırımın Getiri Oranı (ROI), Net Bugünkü Değer (NPV), İç Karlılık Oranı (IRR) ve Fayda-Maliyet Oranı (BCR) yer almaktadır. Bu makalede, bu dört yöntemin nasıl hesaplandığını ve her birinin nasıl yorumlanması gerektiğini, özellikle 1 milyon TL’lik bir yatırım örneğiyle açıklayacağız.

Finansal Fizibilite Örneği

1. Yatırımın Getiri Oranı (ROI – Return on Investment)

Yatırım Finansal Fizibilite Örneği

Finansal Fizibilite Örneği: Yatırımın Getiri Oranı (ROI), bir yatırımın getirisinin, yatırım maliyetine oranını ifade eder. Yatırımın verimliliğini ve karlılığını ölçmek için yaygın olarak kullanılan bir metriktir. ROI, aşağıdaki formül ile hesaplanır:

$ROI= (Net Kar / Yatırım Maliyeti) \times 100$

Örnek:

Bir şirket, 1 milyon TL’lik bir yatırım yapmaktadır ve bu yatırımdan elde edilen net kar 300 bin TL’dir. ROI şöyle hesaplanır:

$ROI = ( 300,000 / 1,000,000) \times 100 = 30%$

Bu durumda, yatırımın getirisi %30’dur. Yani yatırım, yatırılan her 1 TL için 0,30 TL kar sağlamaktadır.

Yorum: ROI’nin yüksek olması, yatırımın başarılı olduğu anlamına gelir. Ancak, sadece bu ölçütle yatırım değerlendirilmemelidir, çünkü ROI, zaman faktörünü ve riskleri dikkate almaz.

2. Net Bugünkü Değer (NPV – Net Present Value)

Finansal Fizibilite Örneği: Net Bugünkü Değer (NPV), bir yatırımın gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerinin, yatırımın başlangıç maliyetinden çıkarılması ile hesaplanır. NPV, yatırımın karlılığını zaman değerine göre ölçer ve şu formülle hesaplanır:

NVP Formülü

Burada:

$Ct$ : Yatırımın t’nci yıldaki nakit akışı,
$r$ : İskonto oranı (beklenen getiri oranı),
$t$ : Yıl sayısı,
$I0$ : Başlangıç yatırım maliyeti.

Örnek:

Bir yatırımın, 1 milyon TL başlangıç maliyeti olduğu ve önümüzdeki 5 yıl boyunca her yıl 300 bin TL net nakit akışı sağladığı varsayılsın. İskonto oranı olarak %10 alındığında, NPV hesaplaması şu şekilde yapılır:

$NPV= ( (272,727)+(247,934)+(225,396)+(204,905)+(186,276) )-1,000,000=137,238$

Bu durumda, yatırımın NPV’si 137,238 TL’dir.

Yorum: NPV’nin pozitif olması, yatırımın değer yaratmaya devam edeceğini ve şirketin kaynaklarını verimli bir şekilde kullandığını gösterir. Eğer NPV negatif olursa, yatırımın beklenen getiri oranı iskonto oranını karşılayamamaktadır ve finansal açıdan zarar anlamına gelir.

3. İç Karlılık Oranı (IRR – Internal Rate of Return)

Finansal Fizibilite Örneği: İç Karlılık Oranı (IRR), yatırımın net nakit akışlarının bugünkü değerinin sıfır olduğu iskonto oranını ifade eder. Yani, IRR, yatırımın %100 karlılıkla geri ödeme süresini belirler. IRR, aşağıdaki denklemi sağlamak üzere bulunur:

Örnek:

Yine, 1 milyon TL’lik bir yatırım yapıldığında ve her yıl 300 bin TL nakit akışı elde edildiğinde, IRR hesaplaması için kullanılan formül şu şekilde olur:

Bu denklem genellikle sayısal çözümlerle bulunur ve IRR yaklaşık olarak %14,5 çıkar.

Yorum: IRR, genellikle iskonto oranının ne kadar üstünde bir getiri sağlayabileceğini gösterir. Eğer IRR, yatırımın iskonto oranından (beklenen getiri oranı) yüksekse, yatırım yapılabilir olarak kabul edilir. IRR’nin yüksek olması, yatırımın çok karlı olacağı anlamına gelir.

4. Fayda-Maliyet Oranı (BCR – Benefit-Cost Ratio)

Finansal Fizibilite Örneği: Fayda-Maliyet Oranı (BCR), bir yatırımın beklenen faydalarının, maliyetlerine oranıdır. BCR, genellikle kamu yatırımlarını değerlendirirken kullanılan bir ölçümdür ve şu formülle hesaplanır:

$BCR=Toplam Fayda / Toplam Maliyet$

Örnek:

Bir kamu yatırımı projesi düşünüldüğünde, 1 milyon TL’lik maliyetin karşılığında 1,5 milyon TL’lik fayda sağlanmaktadır. Bu durumda BCR şöyle hesaplanır:

$BCR=1,500,000 / 1,000,000 = 1.5$

Yorum: Fayda-Maliyet Oranı’nın 1’den büyük olması, yatırımın ekonomik olarak karlı olduğunu ve daha fazla fayda sağladığını gösterir. BCR 1’e eşit veya 1’den küçükse, yatırım ekonomik olarak verimsiz olabilir.

Sonuç

Yatırım değerlendirmesi, yani finansal fizibilite sadece tek bir metrikle yapılmamalıdır. ROI, NPV, IRR ve BCR gibi metrikler, yatırımın ekonomik verimliliğini, risklerini ve potansiyel getirilerini anlamak için bir arada kullanılmalıdır. Yatırımcılar, bu metriklerin her birini dikkatle analiz ederek, yatırımın finansal açıdan değerli olup olmadığını karar verebilirler.

Bu makalede, enerji yatırımının değerlendirilmesinde kullanılan bu dört temel finansal göstergeyi örneklerle detaylı şekilde açıklanmıştır. Finansal verilerin doğru bir şekilde yorumlanması, yatırımın gelecekteki başarı oranını belirlemede kritik öneme sahiptir.

Çok hızlı sonuç almak ve yatırımlarınızda ROI hesaplarınızın finansal ve teknik açıdan tutması için PLANETUS ile iletişime geçebilirsiniz. EVD firmamız EPOD ile gerçek bir etüt ile projenizi hemen sağlam ayaklar üzerine oturtmaya başlayabilirsiniz.

Kaynaklar:

Brealey, R. A., Myers, S. C., & Allen, F. (2017). Principles of Corporate Finance (12th ed.). McGraw-Hill Education.
Ross, S. A., Westerfield, R. W., & Jordan, B. D. (2019). Fundamentals of Corporate Finance (12th ed.). McGraw-Hill Education.
Hirschey, M. (2008). Managerial Economics: Applications, Strategies, and Tactics. South-Western Cengage Learning.

Finansal Fizibilite Örneği